Het begon met een rondzendbrief van Marianne Raemaekers die mijn mailbox binnenfladderde:

"Dhr.Wilders doet uitspraken over de Islam ( zeker in zijn verkiezingsretoriek) in termen van :" ïk spreek DE waarheid over DE Islam" met jammer genoeg een achterliggende visie en uitstraling van : ‘ik beschik over de volledige kennis en waarheid van DE Islam’.
En deze waarheid zou algemene en specifieke aannames omvatten van DE Islam als uitsluitend een politieke radicale en fascistische religie ("ideologie"), louter gehanteerd als politiek instrument....
Maar zie de Mystiek van de Islam. Niet alleen geniet ik van de prachtige, wijze en wonderbaarlijke poëzie (en andere kunstvormen zoals danscomposities : denk aan de klassieke Derwisjen van de Mevlevi orde) van mystici als o.a. Rumi en Kahlil Gibran, maar b.v. ook, met ingehouden adem, naar de bevlogen en geïnspireerde vertalingen van schitterende Islam-poëzie ....Het gaat mij erom dat in deze uitzonderlijk mooie en bewogen poëzie de pure Islam, de absolute waarheid omtrent de KERN van de Islam, tot expressie komt, d.w.z.een Islam die doordrenkt is van Vrede, van Liefde en van Compassie. Van hunkering naar een diepgaande persoonlijke relatie met God-Allah, om van daaruit tot een fundamenteel positieve levenshouding te komen."

Zij breekt een lans voor opwaardering van de Islam, op grond van Islamitische mystieke poëzie en kunstuitingen. Àls een godsdienst een mystiek verleden heeft, wil dit echter nog niet zeggen dat die godsdienst geweldloos is. De mystieke eeuwen in het Christendom waren ook de eeuwen van de behoorlijk agressieve kruisvaarders, en de eeuwen van tot op het bot uitgebuite en verkrachte lijfeigenen. Ik bedoel maar. Maar Mariannes bedoeling luidt goed, want brengt nuances aan.

Ineens en niet toevallig dwarrelt er in dezelfde week een tekst van Rud, Minister-President van Australië, in mijn mailbox. Realiteit tegenover mystiek:
"IMMIGRANTS, NOT AUSTRALIANS, MUST ADAPT. Take It Or Leave It. I am tired of this nation worrying about whether we are offending some individual or their culture. Since the terrorist attacks on Bali , we have experienced a surge in patriotism by the majority of Australians. ..
We speak mainly ENGLISH, not Spanish, Lebanese, Arabic, Chinese, Japanese, Russian, or any other language. Therefore, if you wish to become part of our society . Learn the language!...
Most Australians believe in God. This is not some Christian, right wing, political push, but a fact, because Christian men and women, on Christian principles, founded this nation, and this is clearly documented. It is certainly appropriate to display it on the walls of our schools. If God offends you, then I suggest you consider another part of the world as your new home, because God is part of our culture. ‘We will accept your beliefs, and will not question why. All we ask is that you accept ours, and live in harmony and peaceful enjoyment with us...
This is OUR COUNTRY, OUR LAND, and OUR LIFESTYLE, and we will allow you every opportunity to enjoy all this. But once you are done complaining, whining, and griping about Our Flag, Our Pledge, Our Christian beliefs, or Our Way of Life, I highly encourage you take advantage of one other great Australian freedom, ‘THE RIGHT TO LEAVE’. ‘If you aren’t happy here then LEAVE. We didn’t force you to come here. You asked to be here. So accept the country YOU accepted."
Tsss.

In de Volkskrant Femke Halsema:
"Er woedt een hard debat over het wezen en de positie van de islam, dat zich weinig aantrekt van abstracte principes over godsdienstvrijheid en gewetensdwang maar heen en weer slingert tussen de dagelijkse ergernis over een zichtbare islam in Nederland en de angst voor politiek jihadisme. Dit debat, aangezwengeld door Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders, geeft veel progressieve en linkse politici een diep gevoel van ongemak, en leidt dikwijls tot verlamming.
Er lijken namelijk maar 2 smaken te zijn. Je bent anti-religie en dan wil je godsdienst, de islam, weren uit de publieke sfeer en het liefst uit Nederland. Je bent pro-religie en dan ben je ook ‘een moslimknuffelaar’ en ‘een relativist die de sharia wil invoeren’.
Godsdienstvrijheid betekent juist dat je gelovige kunt zijn én praktiserend homoseksueel op een reformatorische school. Het betekent ook dat een jonge islamitische vrouw, zonder hoofddoek, niet vernederd mag worden of thuisgehouden omdat ze volgens islamitisch gezag onrein zou zijn.
Hoewel de harde kern klein is, hebben veel salafistische, orthodoxe opvattingen bredere steun in de Nederlandse islamitische gemeenschap. Dat zijn opvattingen over een theocratie, over de ongelijkwaardigheid van man en vrouw en van hetero’s en homo’s. Deze opvattingen worden van bovenaf dwingend opgelegd en ondermijnen de vrijheid van vrouwen en homoseksuelen.
Uiteindelijk ligt mijn solidariteit niet bij geloof of ongeloof. Ze ligt bij het 13-jarige meisje. Welke keuzes zij ook maakt in haar leven – of zij een overtuigde en misschien gesluierde moslima wordt, van haar geloof afvalt of een middenweg zoekt –, het maakt niet uit. Zolang zij die keuzes maar in vrijheid kan maken.
Als haar ouders haar dwingen thuis te blijven en af te zien van een carrière, dan kunnen zij op mijn harde kritiek rekenen. Als Geert Wilders haar wil verbieden te geloven, haar wil verbieden een hoofddoekje te dragen, dan is mijn kritiek even hard."

Ik heradem.
Denk tegelijk: 'Femke, als dit je stand- en strijdpunt is, waarom heb ik je dan nog niet gehoord over het katholicisme dat vrouwen toegang verbiedt tot het priesterschap? Erger nog: dat mannelijke macht en supprematie uitbuit in het misbruik van kinderen? Waarom heb ik je nog niet gehoord over het vieze feit dat de Commissie-Deetman een katholiek priester in z'n gelederen heeft, en de gedupeerde slachtoffers samenroept in nota bene een klooster? Keuzes in vrijheid? Kom nou.....'

In die richting opponeert dan vervolgens André Rouvoet, ook in de Volkskrant:
“Als een hoofddoek voor een meisje van 13 jaar problematisch is, is een keppeltje of een besnijdenis dat dan ook voor een Joods jongetje? Of een kind van christelijke ouders dat wordt gevraagd iedere zondag mee te gaan naar de kerk? Wie zou moeten bepalen wanneer er sprake is van vernedering of dwang? Volgens mij zou Halsema als direct betrokkene, als buurvrouw of als familielid, dat kunnen bepalen, maar niet als politica.
Het argument van emancipatie, hoe legitiem ook als doelstelling van politieke partijen of van overheidsbeleid, is onvoldoende legitimatie om vanuit het politieke domein te interveniëren in het door de grondrechten afgebakende privédomein.”

In dezelfde Volkskrant Brechtje Paardekooper:
Tegen Rouvoet:
“ gaa(n)t voorbij aan de groepsdwang die in religieuze gemeenschappen kan heersen. Dan hebben we het niet alleen over de psychologische dwang die kan worden uitgeoefend door religieuze leiders en die zeer sterk kan zijn – denk aan sekten als die in Waco, Texas of die van Jim Jones in Brits Guyana waar men zelfs overging tot collectieve zelfmoord. Momenteel worden we ook geconfronteerd met negatieve gevolgen van instituties, groepsdwang en hiërarchie. De afgelopen tijd zijn velen ontzet geweest over het wijd verspreide verschijnsel van misbruik in de instellingen van de katholieke kerk. Wat we daarvan kunnen leren, is dat totalitaire macht, die over alle aspecten van het dagelijks leven gaat, kan leiden tot gebrek aan zelfkritiek bij de groepsleiding en vervolgens tot zeer ernstige grensoverschrijdingen.” En:
“Het is niet zo vreemd dat Links zich nauwelijks roert in het debat over godsdienstvrijheid. Links moet overal tussendoor laveren: mensen die godsdienst überhaupt al achterlijk vinden; mensen die redelijk onverschillig staan tegenover de kwestie en die vinden dat religieuze groepen zelf moeten weten wat ze doen zo lang zij er maar geen last van hebben; en tenslotte mensen die solidair willen zijn met een islamitische minderheid die zich verdrukt voelt. Die laatste komen vaak met de retorisch bedoelde vraag “maar als die vrouwen dat nu zelf willen?” Daarmee gaan ze echter voorbij aan het gegeven dat er voor deze vrouwen vaak geen alternatief is, waarbij ze tegelijkertijd het respect van de religieuze gemeenschap behouden. Want wat als je laag opgeleid bent, en je man je geld beheert, je bewegingsvrijheid beperkt en daarmee je toekomst in zijn hand heeft, uit angst zijn 'eer' te verliezen? Dan heb je echt geen alternatief, ook al wordt je misschien strikt genomen niet eens iets verboden.

Hetzelfde 'maar-als-ze-het-nu-zelf-willen' -argument hanteren ook de verdedigers van de SGP-lijn. Maar als SGP-vrouwen nu werkelijk graag achter het aanrecht blijven, waarom dan toch het recht van de SGP verdedigen om vrouwen in hun partij passief kiesrecht te ontzeggen? Dan is er tòch sprake van een poging om vanuit religie de grondrechten van een groep mensen in eigen kring in te perken en hen het recht op eigen afwegingen vanuit hun geloof te ontzeggen. Daarmee is er ook sprake van inperking van individuele geloofsvrijheid. Het ' als-ze-dat-nu-zelf-wil' -argument komt in wezen neer op onverschilligheid. Onverschilligheid voor de meer of minder subtiele mechanismen van groepsdwang en onderdrukking waarmee vrouwen in religieuze groeperingen vaak te maken hebben.”

En nee, voeg ik aan dit heldere betoog toe: ze kunnen er niet zo maar uitstappen. Want veel mensen die een godsdienst aanhangen hebben bewust of onbewust de angst dat eruit stappen tegelijk inhoudt: hun band met hun God verbreken. Ik moet je eerlijk zegen: de band met mijn God verbreken zou ik ook niet kunnen. Maar ik heb die verbinding in mijzelf, dan ligt het toch anders.

Kortom: van Marianne tot en met Brechtje: het blijft voor mij verwarrend met Islam. Niet ten aanzien van Islamitische personen die ik ken. Hun God is de mijne, mutatis mutandis. Wel met die uit het Noord-Eindhovense buurtje waaruit ik min of meer ben gevlucht. En ook met een herinnering:
ik zou op bezoek bij mijn nu al tien jaar gestorven zusje. Zit in de tram in Amsterdam als enige blanke. Draait zich een (Turkse? Arabische?) vrouw naar mij om, maakt een gebaar naar het Damplein, zegt: “Binnenkort is dit allemaal van ons.”
‘Die is gek,’ dacht ik toen.

Nu denk ik:
Van huis uit christenen (zoals wij allemaal eigenlijk zijn in deze cultuur) beperken hun geloof tot de zondag, hooguit twee uurtjes. Léven naar hun geloof is er op werkdagen niet bij. 'Verdeel uw bezit onder de armen en volg Mij',- zie ik nergens (zelfs in het Vaticaan trouwens niet dat wel full time gelooft). Maar dat soort Islamieten waar we bang voor zijn, doet dat wel. Die trekken de Koran door tot in hun dagelijks leven en beleven.
Zou het kunnen dat daar een ongemakkelijkheid bij ons uit voortkomt: iets als 'zij brengen hun geloof in praktijk en wij zijn te opportunistisch om dat zelf ook te doen?' Ongemakkelijkheid leidend tot verwijderingslabels plakken?

Iemand die hier zaterdag jl was vertelde hoe de ouders van degenen waar we angst voor hebben de Koran lang niet zo letterlijk nemen. Het zijn vooral de jongeren die de Koran, soms angstwekkend, letterlijk nemen. Ik zou willen weten waarom de jongeren wel. Zoektocht naar identiteit in den vreemde?

Labels: ze zeggen maar ik twijfel